Olan biten

George S. Harris

MR. HARRIS KİMDİR?..
Bugünlerde, Amerikan Büyükelçiliği bir konuğu beklemektedir: Washington'da "State Department" yetkilileri de bir atama işlemini tamamlamak üzeredir. Son Kıbrıs olaylarından' sonra Türkiye'ye yüksek düzeyde bir CIA yetkilisinin atanması gerekmekteydi. Bu yetkili hemen bulundu.

George S. Harris, bugünlerde Washington'dan uçağa binip, Esenboğa'ya inmek için bütün hazırlıklarını tamamlamıştır. Belki bu satırların yazıldığı gün, "veda partileri" de bitmiş oluyordu. George S. Harris kimdir? Tanıtalım...

Mr. Harris, Türkiye konusunda iki kitabın, daha doğrusu iki "rapor'un sahibidir. Kitaplardan biri, "Origins of Communism in Turkey" ikincisi "Troubled Alliance" adlarıyla yayımlanmıştır. Yazarın "Middle East Journal" adlı derginin 1963 yılı Nisan sayısında "The Rol of the Military in Turkish Politica" adlı uzun bir incelemesi de yayımlanmıştır. Troubled Alliance adlı kitap daha önce "State Department'^ bir rapor olarak sunulmuş, sonradan "Hoover" yayı-nevince kitap olarak yayımlanmıştır. Bu kitap, 1945 yılından 1971 yılına kadarki dönemde, Türk-Amerikan ilişkilerini incelemektedir. Yazar, birçok Türk araştırmacısının yayınlarına ve yazılarına dayanarak, Türkiye'deki "antiamerikan" akımların nedenlerini incelemekte ve belirli yorumlar yapmaktadır.

Harris, kitabının 135'inci sayfasında, CIA konusuna yer vermiş, Bülent Ecevit'in bu konuda Parlamentoda yaptığı konuşmayı değerlendirerek, Adalet Partisiyle Cumhuriyet Halk Partisinin bu konudaki tutumlarını karşılaştırmıştır. Türkiye işçi Partisinin, "Angloamerikan emperyalizmine karşı ortak cephe" önerdiğini
yazan Harris, Cumhuriyet, Milliyet, Akşam, Yön ve Aydınlık gibi yayın organlarına yollama yaparak, Türkiye'de gelişen "antiemperyalist" akımları incelemiş, Türk-iş'e yapılan yardımların, "Ford burslarının ve "barış gönüllülerinin, CIA tarafından yönetildiğinin yazıldığını belirtmiştir. Kitabında "Büyükelçi Kommer'in gelişi" başlığıyla bir bölüm ayıran Harris, Kommer'in Vietnam'da "pasifıkasyon" uzmanı ve danışmanı olarak çalıştığını, bu nedenle Türk kamuoyundan çok sert tepkiler gördüğünü yazdıktan sonra, -Kommer'in Türkiye'ye atanması bir hataydı... demektedir. Kommer'in Türkiye'ye gelişini izleyen günlerde yoğunlaşan
"antiamerikan" gösterilerin, büyükelçinin arabasının yakılmasıyla daha da şiddetlendiğini anlatan Harris,
-Türk basınında, Kommer'in Orta Doğu Teknik Üniversitesine giderek, böyle bir tepkinin doğmasına bilerek yol açtığı yazılmış ve aynı günlerde Adalet Partisinin anayasal hakları kısıtlayıcı yasalar getirmesi de aynı gözlemin kanıtları olarak ileri sürülmüştü... demektedir.

1969 seçimlerinden sonra solun "şiddet" yoluna başvurduğunu anlatan Harris, "Ant" dergisinin, Latin Amerika türü eylemleri öğütlediğini yazarak Selma Ashworth'un "Ant" dergisinde çıkan "Biz de mi Amerikan elçisini dağa kaçıralım?" başlıklı yazısını kaynak göstermektedir. Solun Parlamento dışına itildiğini ve "Parlamento dışı muhalefet" adıyla yeni "taktikler" saptadığını anlatan Harris, 1969 yılında yayın hayatına başlayan "Devrim" gazetesinin "milliyetçi" bir yaklaşımla Türkiye' ye yeni bir yön verme çabasında olduğunu kaydetmektedir.
1969'da başlayan eylemlerin 1971 Martında "komutanlar muhtırası" ile sonuçlandığını anlatan Harris, Nihat Erim'in Cumhurbaşkanı Sunay tarafından, -Güvenilir ve tecrübeli politikacı... olarak başbakanlığa a-tandığını
belirtmektedir.

Kitapta, siyasal, askeri, ekonomik her türlü Türk-Amerikan ilişkisi, kaynaklarına inilerek incelenmiş ve bu incelemelerden belirli sonuçlar çıkarılmıştır. Doğan Avcıoğlu, ilhan Selçuk, Çetin Altan, llhami Soysal, Kemal
Bisalman gibi yazarların yazıları, Cüneyt Arcayürek, ismail Baltacıoğlu gibi gazetecilerin haberleri, M. Ali Aybar, Haydar Tunçkanat, Sezai Orkunt, Haluk Ülman gibi politikacıların konuşma ve yazıları da birer birer inceleme konusu olmuştur.

"Türkiye'de Komünizmin Kaynağı", "Ordunun Politikadaki Rolü", "27 Mayıs 1960 ihtilalinin Nedenleri" ve "Sıkıntılı Birlik" gibi araştırmaların yazarı olan Mr. Harris, Türkiye'deki Amerikan Büyükelçiliğine "Political Officer", yani bir çeşit "siyasal danışman" olarak atanmıştır. Bilindiği gibi CIA eski başkanlarından Colby de şu anda Tahran'da Amerikan Büyükelçisi olarak görev yapmaktadır.

Ortadoğu ülkelerinde artık bir "diplomatlar savaşı" başlamıştır. Bu diplomatlar artık CIA yetkililerinden seçilmektedir. Bu nedenle biz Mr. Harris'e, "Hoş geldiniz" demiyoruz. Biliyoruz ki Mr. Harris hayırlı sabahlar müjdecisi değildir...
(Uğur Mumcu / Yeni Ortam, 8 Ocak 1975)

Hiç yorum yok:

Blogger tarafından desteklenmektedir.