22 Kasım 1965
BELGEDEN BİLGİYE...
22 Kasım 1965 tarihinde Washington'daki "Ordu Karargâh Dairesi", CIA başkanlığına, Ankara'daki ve Atina'daki Amerikan Kara Ataşelerine "gizli" kaydıyla şu yazıyı göndermekteydi: Türk hükümeti ve Genelkurmayı tarafından, bazı Avrupa ülkelerinde askeri üsler yapılması için Amerikalılara sağlanan kolaylıkların şartlarıyla ilgili istihbarat faaliyeti şunları kapsayacaktır.
a- Böyle bir harekete gerçekten teşebbüs edilmiş midir?
b- Hareketi kim başlatmıştır?
c- Hareketin nedenleri?
Kılavuz: Askeri üsler için Amerikalılara sağlanan kolaylıkların şartlarıyla ilgili bilgi toplaması için Türk Genelkurmayı tarafından emir verildiği haberalınmıştır.
Dağıtım: Amerikan Kara Ataşesi: Amerikan Elçiliği, Ankara Türkiye, (bilgi için.) CIA (Amerikan Merkezi Haber Alma Teşkilatı), Amerikan Kara Ataşesi, Amerikan Elçiliği-Atina, Yunanistan.
Özel Talimat:
a) 20 Aralık /965'te sona erecektir. Eğer paragraf 3'te daha önce bir talimat verilmemişse, istenilen bilgi o tarihte veya ondan sonra yollanacaktır.
b)Cevap verilme tarihi bildirilsin veya bildirilmesin yukarıda verilmiş olan öncelik derecesi kontrol faktörüdür.
c)Verilen tarihten sonra da bu konu ile ilgileneceği anlamı çıkmamalıdır. DASGIR-Ordu istihbarat Dairesinin başka bir dairesi bu tarihten sonra da rapor edilmesini istemektedir. Herhalde bu gibi raporlarda yukarıdaki kontrol numarasından bahsedilmelidir.
d)Diğer talimat, bilgi için bir nüsha Yunanistan'daki ARMA'ya, kılavuz için AIÇ Atina Soruşturma Merkezine,
Genelkurmay istihbarat Başkan Yardımcısı yerine imza James E. Lazanby Albay GS Haber Alma Şefi
Konu son derece açıktı. Türk Genelkurmayı, ikili anlaşmalarla sağlanan bazı ayrıcalıkları yeniden gözden geçirerek, Türkiye'deki Amerikan üslerinin statülerini yeniden inceleme kararı almıştır. Bu kararın öğrenilmesi üzerine, Amerikan Genelkurmayı, bu çalışmaların Türkiye'de kimlerce yürütüldüğünün araştırılmasını istemekte, ayrıca bu çalışmaları başlatan ve yürütenlerin adlarının saptanmasını gerekli görmektedir. Bu belgeden sonra Türkiye'den hangi adlar saptanıp Amerikan Genelkurmayına bildirilmiştir, bunu belgelere dayanarak saptama olanağı şimdilik elimizde değildir. Ancak, bu çalışmaların kimler tarafından başlatılıp yürütüldüğü konusunda bazı bilgilerimiz vardır.
Bu konuda çalışmaları başlatan, eski Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cemal Tural'dır. Tural, kişisel tutumu dolayısıyla "Ne isa'ya ne Musa'ya" yaranamamış bir Genelkurmay Başkanıdır. Bir yandan sınır tanımaz bir sol düşmanlığı, öte yandan "antiamerikan"cı yurtsever tutumuyla birçok çevrenin eleştiri ve hışmına uğramış ve Genelkurmay Başkanlığından ayrılması hemen herkesçe sevinçle karşılanmıştır. Yerine Memduh Tağmaç'ın atanmasıyla ve Tural, "Sunay-Demirel" iklisinin isteğiyle "tasfiye" edilmiş oluyordu. Böylece Amerikalılara sağlanan "kolaylıkların" gözden geçirilmesini isteyen Genelkurmay Başkanı "saf dışı" ediliyordu!
Amerikalılara sağlanan ayrıcalıklara karşı çıkan eski "Kara Kuvvetleri Plan ve Prensipler" Başkanı Tümgeneral Celil Gürkan da 16 Mart 1971 günü, "Türkiye'nin geleceğini ağır bir tehlike içine düşürmek" suçuyla devrilen Süleyman Demirel hükümetinin imzasıyla emekliye sevk edilmiş, bir süre sonra işkenceci başı Orgeneral Faik Türün'ün emriyle elleri ayaklan zincirlenerek Göztepe'deki işkence evinde sorguya çekilmiştir. Tümgeneral Celil Gürkan da bu yolla "tasfiye" olunmuştur!
Milli Savunma Bakanlığı Hukuk Müşaviri Hâkim Albay Emin Değer, ikili anlaşmaları inceleyerek, bunların değiştirilmesi gerektiğini yetkililere bildirmiş ve Amerikalılara sağlanan ayrıcalıkların ortadan kaldırılması gereğini savunmuştur.
Hâkim Albay Emin Değer 16 Mart 1971 günü Ankara dışına atanmış, bir süre sonra da ordudan ayrılmak zorunda kalmıştır. Bu "tasfiye" de böyle gerçekleşmiştir!
Birtakım siyasal olayların gürültüsü uzaklaşınca, bazı cunta öykülerinin toz bulutu ortadan kalktıkça, insanı şaşırtan ve düşündüren acı gerçekler de birer birer gözler önüne serilmektedir...
(Uğur Mumcu / Yeni Ortam, 10 Ocak 1975)
22 Kasım 1965 tarihinde Washington'daki "Ordu Karargâh Dairesi", CIA başkanlığına, Ankara'daki ve Atina'daki Amerikan Kara Ataşelerine "gizli" kaydıyla şu yazıyı göndermekteydi: Türk hükümeti ve Genelkurmayı tarafından, bazı Avrupa ülkelerinde askeri üsler yapılması için Amerikalılara sağlanan kolaylıkların şartlarıyla ilgili istihbarat faaliyeti şunları kapsayacaktır.
a- Böyle bir harekete gerçekten teşebbüs edilmiş midir?
b- Hareketi kim başlatmıştır?
c- Hareketin nedenleri?
Kılavuz: Askeri üsler için Amerikalılara sağlanan kolaylıkların şartlarıyla ilgili bilgi toplaması için Türk Genelkurmayı tarafından emir verildiği haberalınmıştır.
Dağıtım: Amerikan Kara Ataşesi: Amerikan Elçiliği, Ankara Türkiye, (bilgi için.) CIA (Amerikan Merkezi Haber Alma Teşkilatı), Amerikan Kara Ataşesi, Amerikan Elçiliği-Atina, Yunanistan.
Özel Talimat:
a) 20 Aralık /965'te sona erecektir. Eğer paragraf 3'te daha önce bir talimat verilmemişse, istenilen bilgi o tarihte veya ondan sonra yollanacaktır.
b)Cevap verilme tarihi bildirilsin veya bildirilmesin yukarıda verilmiş olan öncelik derecesi kontrol faktörüdür.
c)Verilen tarihten sonra da bu konu ile ilgileneceği anlamı çıkmamalıdır. DASGIR-Ordu istihbarat Dairesinin başka bir dairesi bu tarihten sonra da rapor edilmesini istemektedir. Herhalde bu gibi raporlarda yukarıdaki kontrol numarasından bahsedilmelidir.
d)Diğer talimat, bilgi için bir nüsha Yunanistan'daki ARMA'ya, kılavuz için AIÇ Atina Soruşturma Merkezine,
Genelkurmay istihbarat Başkan Yardımcısı yerine imza James E. Lazanby Albay GS Haber Alma Şefi
Konu son derece açıktı. Türk Genelkurmayı, ikili anlaşmalarla sağlanan bazı ayrıcalıkları yeniden gözden geçirerek, Türkiye'deki Amerikan üslerinin statülerini yeniden inceleme kararı almıştır. Bu kararın öğrenilmesi üzerine, Amerikan Genelkurmayı, bu çalışmaların Türkiye'de kimlerce yürütüldüğünün araştırılmasını istemekte, ayrıca bu çalışmaları başlatan ve yürütenlerin adlarının saptanmasını gerekli görmektedir. Bu belgeden sonra Türkiye'den hangi adlar saptanıp Amerikan Genelkurmayına bildirilmiştir, bunu belgelere dayanarak saptama olanağı şimdilik elimizde değildir. Ancak, bu çalışmaların kimler tarafından başlatılıp yürütüldüğü konusunda bazı bilgilerimiz vardır.
Bu konuda çalışmaları başlatan, eski Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cemal Tural'dır. Tural, kişisel tutumu dolayısıyla "Ne isa'ya ne Musa'ya" yaranamamış bir Genelkurmay Başkanıdır. Bir yandan sınır tanımaz bir sol düşmanlığı, öte yandan "antiamerikan"cı yurtsever tutumuyla birçok çevrenin eleştiri ve hışmına uğramış ve Genelkurmay Başkanlığından ayrılması hemen herkesçe sevinçle karşılanmıştır. Yerine Memduh Tağmaç'ın atanmasıyla ve Tural, "Sunay-Demirel" iklisinin isteğiyle "tasfiye" edilmiş oluyordu. Böylece Amerikalılara sağlanan "kolaylıkların" gözden geçirilmesini isteyen Genelkurmay Başkanı "saf dışı" ediliyordu!
Amerikalılara sağlanan ayrıcalıklara karşı çıkan eski "Kara Kuvvetleri Plan ve Prensipler" Başkanı Tümgeneral Celil Gürkan da 16 Mart 1971 günü, "Türkiye'nin geleceğini ağır bir tehlike içine düşürmek" suçuyla devrilen Süleyman Demirel hükümetinin imzasıyla emekliye sevk edilmiş, bir süre sonra işkenceci başı Orgeneral Faik Türün'ün emriyle elleri ayaklan zincirlenerek Göztepe'deki işkence evinde sorguya çekilmiştir. Tümgeneral Celil Gürkan da bu yolla "tasfiye" olunmuştur!
Milli Savunma Bakanlığı Hukuk Müşaviri Hâkim Albay Emin Değer, ikili anlaşmaları inceleyerek, bunların değiştirilmesi gerektiğini yetkililere bildirmiş ve Amerikalılara sağlanan ayrıcalıkların ortadan kaldırılması gereğini savunmuştur.
Hâkim Albay Emin Değer 16 Mart 1971 günü Ankara dışına atanmış, bir süre sonra da ordudan ayrılmak zorunda kalmıştır. Bu "tasfiye" de böyle gerçekleşmiştir!
Birtakım siyasal olayların gürültüsü uzaklaşınca, bazı cunta öykülerinin toz bulutu ortadan kalktıkça, insanı şaşırtan ve düşündüren acı gerçekler de birer birer gözler önüne serilmektedir...
(Uğur Mumcu / Yeni Ortam, 10 Ocak 1975)
Hiç yorum yok: